จากกระแสความนิยมบริโภคผักผลไม้ปลอดสาร ส่งผลให้เกษตรกรชาวสวนหันมา “ชีววิถี” ซึ่งเป็นการใช้แมลงที่เป็นประโยชน์กำจัดแมลงศัตรูพืชกันมากขึ้น และหนึ่งในแมลงที่เป็นประโยชน์คอยทำหน้าที่กำจัดศัตรูพืชสวนผลไม้ คือ “แตนเบียน”
...แตนเบียน จัดเป็นแมลงในกลุ่มเดียวกับ ผึ้ง ต่อ แตน ด้วยลักษณะการดำรงชีวิต จะไม่ทำอันตราย ต่อคน แต่กลับเป็นเพชฌฆาตที่ร้ายกาจของแมลงศัตรูพืช ด้วยการวางไข่ทิ้ง และอาศัยน้ำเลี้ยงภายในตัวแมลง เป็นอาหารสำหรับการเจริญเติบโต กระทั่งแมลงศัตรูพืชตายในที่สุด
“เจ้าเพชฌฆาต” ดังกล่าว ในบ้านเรานั้นมีอยู่ หลากหลายแต่ละชนิดมีความสามารถกำจัดต่างชนิดกัน โดย ผู้ทำหน้าที่กำจัดจะเป็นเพศเมีย เพราะมี อาวุธร้ายกาจ คือ “อวัยวะวางไข่” ซึ่งมีลักษณะ เรียวยาว ปลายแหลม คล้ายฉมวกขนาดจิ๋ว สำหรับแทงและวางไข่ในตัวหนอนแมลงวันผลไม้ วิธีการค้นหาเป้าหมาย เพื่อวางไข่แพร่พันธุ์ได้ด้วยการ “รับกลิ่น” จากสารเคมีจากปฏิกิริยาการสุกเน่าของผลไม้ รวมทั้งเสียงสั่นจากการเคลื่อนไหวของแมลงศัตรูพืช
“ผู้พิฆาตสาว” แต่ละตัว สามารถวางไข่ได้ตลอดชีวิต คิดเฉลี่ยอัตราประมาณ 100 ฟอง และนี่เองมันจึงถูกจัดอันดับให้เป็น “ผู้ควบคุม” ที่เจ๋งสุดในอันดับต้นๆ ถึง แม้จะถูกหมางเมินจากตัวผู้ สาวเจ้ากลับมีความพิเศษคือ สามารถวางไข่และฟักเป็นตัวอ่อนได้ เพียงแต่สมาชิกใหม่ เป็นตัวผู้ล้วนๆ
ส่วนตัวไหน ธรรมชาติการมีคู่เรียกร้อง เป็นผลสำเร็จ ไข่ที่วางและฟักออกมาถึงจะเป็นแตนเบียนเพศเมีย เหล่านี้จึงส่งผลให้เกิดปัญหาคือ จำนวนตัวอ่อนที่เกิดขึ้นเป็นเพศผู้เสียส่วนใหญ่ เนื่องจากแตนเบียนเพศเมียจะมุ่ง “วางไข่มากกว่าการผสมพันธุ์”
รศ.ดร.สังวรณ์ กิจทวี คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล จึงศึกษาพฤติกรรมปัจจัยการแพร่พันธุ์ “แตนเบียน” เพศเมีย เพื่อช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการควบคุมแมลงวันผลไม้ ใน โครงการพัฒนาองค์ความรู้และศึกษานโยบายการจัดการทรัพยากรชีวภาพในประเทศไทย (โครงการ BRT) ภายใต้การสนับสนุนของสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) และศูนย์พันธุ วิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งประเทศไทย (BIOTEC) และได้เลือกศึกษาแตนเบียน สายพันธุ์ Diachasmimorpha longi caudata (Ashmead) ซึ่งวางไข่เฉพาะในแมลงวันผลไม้
รศ.ดร.สังวรณ์ บอกกับ “หลายชีวิต” ว่า การใช้แตนเบียนในการควบคุมแมลงศัตรูพืชอย่างมีประสิทธิภาพ ควรเพาะเลี้ยงให้ได้เพศเมียมากกว่าเพศผู้ เพื่อควบคุมแมลงได้อย่างกว้างขวางมากขึ้น การควบคุมระบบสืบพันธุ์จึงต้องให้ไข่ได้รับการผสม หรือได้รับการปฏิสนธิ (fertilized egg)
...ที่ต้อง อาศัยปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับการสื่อสารด้วยเสียง (การขยับปีกของเพศผู้) และกลิ่น (pheromone) ซึ่งมีผลให้เพศเมียยอมรับการผสมพันธุ์ อันเป็นการเพิ่มโอกาสให้ตัวอสุจิผสมกับไข่ได้มากยิ่งขึ้น แตนเบียนเพศเมียจะเลือกวางไข่ที่ได้รับการผสมลงในตัวอ่อนแมลงวันผลไม้ที่มีขนาดใหญ่หรือสมบูรณ์ และมักจะเลือกวางไข่ที่ไม่ได้รับการผสมในแมลงวันผลไม้ขนาดเล็ก
“ไข่” ที่ได้รับการผสมนอกจากจะผลิตตัวอ่อนเพศเมียที่มีประสิทธิภาพในการกำจัดแมลงวันผลไม้ในรุ่นต่อไปแล้ว ยังสามารถกำจัดแมลงวันผลไม้ที่มีความสมบูรณ์และมีความสามารถในการทำลายผลไม้ได้มากได้ดีกว่าอีกด้วย.
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น